به گزارش ایبنا، آخرین روز‌های دولت سیزدهم به نحوی سپری می‌شود که به نظر می‌رسد بعد از شوک‌های اقتصادی که در طول سه سال گذشته چه از بیرون و چه از داخل اقتصاد ایران را تحت تاثیر قرار دادند، وضعیت اقتصاد کلان و شاخص‌های آن به ثباتی نسبی نزدیک شده اند.
اگر بخواهیم عملکرد دولت سیزدهم را خصوصا در حوزه‌ی ارزی و ثبات نرخ ارز بررسی کنیم، یقینا باید به بررسی وضعیت تورم و نرخ ارز قبل و بعد از اعمال سیاست تثبیت اقتصادی (قبل از بهمن ۱۴۰۱ و بعد از بهمن سال ۱۴۰۱) بپردازیم.
البته لازم به ذکر است که به اعتقاد خیلی از کارشناسان اقتصادی، نقطه عطف اقتصاد ایران در سه سال گذشته اردیبهشت سال ۱۴۰۱ است. از این جهت بهار دو سال گذشته، مهم است که سیاستی تحت عنوان حذف ارز ترجیحی (حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی) که اصطلاحا به جراحی اقتصادی مشهور شد، صورت گرفت. سیاستی که اگرچه به توصیه اغلب اقتصاددانان، توسط تیم اقتصادی دولت سیزدهم در دستور کار قرار گرفت، اما مجددا روند نزولی شده تورم را در اقتصاد ایران صعودی کرد و به یکی از زمینه سازان جهش نرخ ارز در سال ۱۴۰۱ منجر شد.
همانطور که در نمودار زیر مشخص است، در شرایطی که دولت سیزدهم بعد از روی کار آمدن موفق شده بود تورم را به کانال ۳۰ درصد برساند، با اعمال سیاست حذف ترجیحی مجددا روند تورم صعودی شد و به کانال ۴۰ درصد بازگشت.
اعمال سیاست تثبیت ارزی و توقف روند صعودی تورم
پس از صعودی شدن روند تورم، در نهایت و با تغییر رئیس کل بانک مرکزی و همچنین چند تن از اعضای اقتصادی دولت، دست فرمان بانک مرکزی از سیاست تعدیلی حذف ارزترجیحی که سودای تک نرخی کردن ارز را در سر داشت، زیربنای سیاست‌های ارزی با تغییری بنیادی، رویکردی مبتنی بر سیاست تثبیت یا ثبات‌بخشی به خود گرفت و رئیس کل جدید بانک مرکزی در مصاحبه‌های مختلف ایجاد ثبات را عامل مفقود شده‌ی اقتصاد ایران خواند.
بانک مرکزی در رویکرد جدید خود و با اعمال سیاست تثبیت، ابتدا سعی کرد مرجعیت نرخ‌گذاری ارز را مجدداً در دست بگیرد، همچنین به‌گفته فرزین، "نرخ ارز بازار آزاد مورد قبول بانک مرکزی نیست چرا که این نرخ صرفاً براساس انتظارات تورمی ناشی از اخبار منفی شکل می‌گیرد و به‌هیچ‌وجه با واقعیات اقتصاد ما همخوانی ندارد. ".
بر این اساس بانک مرکزی، با راه‌اندازی سامانه مبادله ارز و کالا، عملاً سعی داشت نرخ ارز‌هایی را که در بازار غیررسمی (ارز تلگرامی) مبنای قیمت ارز قرار می‌گیرند و به‌نوعی سبب افزایش غیرمتعارف قیمت کالا‌ها می‌شوند، از مرجعیت بیندازد. همچنین واردات کالا‌های اساسی با ارز ۲۸۵۰۰ تومانی، پیمان سپاری و کاهش نرخ تسعیر جهت کشف قیمت پایه محصولات عرضه‌شده در بورس کالا از دیگر بال‌های این سیاست بودند که البته در ادامه با تغییراتی مواجه شدند.
گفتنی است سیاست تثبیت اقتصادی در شرایطی توانست روند تورم را نزولی کند که در یک سال اخیر، اقتصاد ایران با شوک‌هایی نظیر، تحولات خاورمیانه، سانحه اخیر برای رئیس جمهور، تحولات در سطح جهانی نظیر جنگ اسرائیل و غزه و تشدید جنگ روسیه و اوکراین روبرو بود. این در حالی است بررسی نرخ ارز در بازار غیر رسمی نشان می‌دهد بسیاری از این شوک‌ها به واسطه‌ی سیاست تثبیت اقتصادی تعدیل شدند و اثرات آن‌ها بر نرخ ارز و متعاقبا نرخ تورم اثری مقطعی و کوتاه مدت بود.
از همین جهت به نظر می‌رسد دولت چهاردهم می‌تواند با ادامه دادن سیاست تثبیت اقتصادی، روند نزولی تورم را حفظ کند و همچنین از ثبات نرخ ارز در بازار غیررسمی در تاثیری مشهود بر روند تورم دارد، صیانت کند.
منبع: تسنیم
